Τι είναι η Εργοθεραπεία;
Η εργοθεραπεία είναι μία επιστήμη υγείας που στοχεύει στη μέγιστη λειτουργική απόδοση του ατόμου στη καθημερινή του ζωή.
Ο Εργοθεραπευτής μέσα από τη παρατήρηση και την αξιολόγηση ανιχνεύει τις δεξιότητες στους τομείς της ανάπτυξης που χρειάζεται να παρέμβει. Έπειτα, οργανώνει εξατομικευμένα θεραπευτικά προγράμματα για κάθε παιδί, στα οποία μέσα από το παιχνίδι και από σκόπιμες θεραπευτικά δραστηριότητες στόχος είναι η αξιοποίηση των ικανοτήτων του παιδιού και η βελτίωση των δεξιοτήτων που δυσκολεύουν την απόδοση έργου στην καθημερινότητα του.
Οι τομείς που ο Εργοθεραπευτής μπορεί να παρέμβει αφορούν:
Εργοθεραπεία και Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής (π.χ. ντύσιμο, τουαλέτα, φαγητό, ύπνος, σχολείο).
Οι δραστηριότητες καθημερινής αφορούν τους τομείς αυτοϋπηρέτησης /αυτοφροντίδας του παιδιού, όπως είναι το ντύσιμο, η τουαλέτα, το φαγητό, ο ύπνος, η διαχείριση / δουλειές του σπιτιού, κλπ. Κατά την διάρκεια της συνέντευξης με τους γονείς, ο εργοθεραπευτής λαμβάνει το ιστορικότου παιδιού ΚΑΙ για τους τομείς της αυτοφροντίδας του και ύστερα από παρατήρηση αξιολογεί αν το παιδί χρειάζεται παρέμβαση σε κάποια από τις παραπάνω διαδικασίες.
Ενδεικτικά κάποιες πιθανές δυσκολίες που μπορούν να παρουσιάσουν τα παιδιά στους παραπάνω τομείς:
- Δυσκολία στην αφαίρεση της πάνας.
- Άρνηση να μπει στον χώρο της τουαλέτας.
- Παρουσιάζει τροφική επιλεκτικότητα.
- Δυσκολεύεται να δοκιμάσει καινούργιες τροφές.
- Αρνείται να ντυθεί μόνο του.
- Δυσκολίες στον ύπνο.
Το κέντρο μας στην Αγία Παρασκευή παρέχει αξιολόγηση στους τομείς αυτοφροντίδα στο φυσικό περιβάλλον του παιδιού για την ανίχνευση τυχόν δυσκολιών.
Εργοθεραπεία και Παιχνίδι.
Το παιχνίδι είναι η βασική και η αγαπημένη δουλειά των παιδιών. Ο τρόπος μέσα από τον οποίο παίζουν τα παιδιά δηλώνει πολλά, μεταξύ άλλων, και για την προσωπικότητα τους. Το παιχνίδι αφορά ένα μέσο προσέγγισης, παρέμβασης και διδασκαλίας για έναν εργοθεραπευτή κατά τη διάρκεια της συνεδρίας του. Είναι ένας τρόπος να δημιουργηθεί μία όμορφη θεραπευτική σχέση με τα παιδιά και μία αίσθηση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Τι αξιολογεί ένας εργοθεραπευτής στον τομέα του παιχνιδιού όμως;
Ενδεικτικά:
- Αν το παιδί παίζει λειτουργικά με τα παιχνίδια.
- Αν επιλέγει παιχνίδια της ηλικίας του και ελέγχει τον τρόπο που παίζει με αυτά.
- Ποιο είναι το στάδιο του παιχνιδιού στο οποίο βρίσκεται το παιδί καθώς και τι τύπος παιχνιδιού του αρέσει (π.χ. συμβολικό, κοινωνικό, κλπ ).
- Πόση ώρα διαρκεί το παιχνίδι του.
- Αν έχει φαντασία.
- Ποιες είναι οι κοινωνικές δεξιότητες που το παιδί παρουσιάζει την ώρα που παίζει και αν διαδρά με τον συμπαίκτη του (π.χ. κάνει διάλογο, παίζει συνεργατικά, κλπ).
- Αν υπάρχουν διαταρακτικές συμπεριφορές κατά την διάρκεια του αιχνιδιού (π.χ. πετάει τα παιχνίδια, τα σπάει, χρησιμοποιεί υβριστικό λεξιλόγιο, κλπ).
Στο κέντρο μας δίνουμε μεγάλη έμφαση στο παιχνίδι και είναι ο βασικός μας άξονας στα θεραπευτικά προγράμματα μας !
Αδρή και Λεπτή κινητικότητα (π.χ. ισορροπία, συντονισμός κίνησης, σύλληψη μολυβιού ).
Αδρή κινητικότητα
Οι αδρές μας κινήσεις προέρχονται από τις μεγάλες μυϊκές ομάδες του σώματος μας και είναι υπεύθυνες μεταξύ άλλων για τον συντονισμό και την ισορροπία μας. Τέτοιες κινήσεις είναι, για παράδειγμα, το πιάσιμο / πέταγμα / κλώτσημα μπάλας, το περπάτημα, το ανεβοκατέβασμα στις σκάλες, κλπ. Ένας εργοθεραπευτής αξιολογεί τον μυϊκό τόνο του παιδιού, τον συντονισμό του, την ισορροπία του μέσα από συγκεκριμένες δοκιμασίες για να ανιχνεύσει αν υπάρχει κάποια παρέκκλιση / δυσκολία σύμφωνα με τα ηλικιακά ορόσημα στα οποία υπάγεται το κάθε παιδί ανάλογα την ηλικία του.
Ενδεικτικά κάποιες πιθανές δυσκολίες που μπορούν να παρουσιάσουν τα παιδιά στον τομέα της αδρής του κινητικότητας:
- Να σκοντάφτει και να χτυπάει συχνά.
- Να καθυστερεί να κατακτήσει κινητικές δεξιότητες όπως είναι το περπάτημα.
- Να δυσκολεύεται να παίξει παιχνίδια με μπάλες.
- Να κουράζεται γρήγορα σε παιχνίδια σωματικής άσκησης.
- Μοιάζει να είναι αδέξιο.
- Πέφτουν από τα χέρια του συχνά αντικείμενα.
Λεπτή κινητικότητα
Οι λεπτές κινήσεις αφορούν τις κινήσεις που προέρχονται από μικρές μυϊκές ομάδες όπως είναι εκείνες των δαχτύλων μας. Τέτοιες κινήσεις είναι η γραφή, το κόψιμο με το ψαλίδι, η χρήση κουμπιών, φερμουάρ, η ζωγραφική, κλπ. . Ένας εργοθεραπευτής στην λεπτή κινητικότητα μεταξύ άλλων, αξιολογεί την δαχτυλική δύναμη, την αντοχή του παιδιού, την ικανότητα σύλληψης των αντικειμένων, τον διαχωρισμό και την απομόνωση των δαχτύλων μέσα από συγκεκριμένες δοκιμασίες για να ανιχνεύσει αν υπάρχει κάποια παρέκκλιση / δυσκολία σύμφωνα με τα ηλικιακά ορόσημα στα οποία υπάγεται το κάθε παιδί ανάλογα την ηλικία του.
Ενδεικτικά κάποιες πιθανές δυσκολίες που μπορούν να παρουσιάσουν τα παιδιά στον τομέα της λεπτής του κινητικότητας:
- Δεν κρατάει σωστά το μολύβι.
- Κουράζεται εύκολα όταν γράφει.
- Δυσκολεύεται στον χειρισμό μικρών αντικειμένων (μανταλάκια, χάντρες, πλαστελίνη, κουμπιά, κλπ).
- Δεν χρησιμοποιεί σωστά το ψαλίδι.
- Διαμαρτύρεται ότι πονάνε τα δάχτυλα του.
Τα εργοθεραπευτικά μας προγράμματα στοχεύουν στην βελτίωση της αδρής και της λεπτής κινητικότητας μέσα από σκόπιμες δραστηριότητες και ειδικό εξοπλισμό.
Εργοθεραπεία, Επικοινωνία και Κοινωνικές δεξιότητες.
Όσον αφορά τον τομέα της επικοινωνίας ο εργοθεραπευτής σε συνεργασία με τον λογοθεραπευτή αξιολογούν κατά πόσο ένα παιδί επικοινωνεί λεκτικά ή εξωλεκτικά επαρκώς καθώς επίσης και αν έχουν αναπτυχθεί σωστά οι κοινωνικές δεξιότητες του παιδιού.
Ενδεικτικά μερικές από τις δεξιότητες επικοινωνίας τις οποίες αξιολογούν οι εργοθεραπευτές στο κέντρο μας:
- Βλεμματική επαφή.
- Ικανότητα αναμονής.
- Επικοινωνία μέσω δειξίματος.
- Ικανότητα μίμησης.
- Αλληλεπίδραση και διάλογος κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ή των δραστηριοτήτων.
- Ικανότητα ενσυναίσθησης.
Στο κέντρο μας στην Αγία Παρασκευή, οι εργοθεραπευτές, ενσωματώνουν σε όλα τα θεραπευτικά προγράμματα και τους θεραπευτικούς στόχους την ενίσχυση της επικοινωνίας και των κοινωνικών δεξιοτήτων των παιδιών.
Εργοθεραπεία και Γνωστικές δεξιότητες ( π.χ. συγκέντρωση, προσοχή, μνήμη, οργάνωση ).
Οι γνωστικές δεξιότητες απαιτούνται για να μάθουν τα παιδιά καινούργια πράγματα και να κατανοήσουν / αποθηκεύσουν σωστά τις πληροφορίες που λαμβάνουν από το περιβάλλον. Πρόκειται για την συγκέντρωση, την προσοχή, την μνήμη, την οργάνωση, την επίλυση προβλημάτων, την κριτική σκέψη, κ.α.
Ενδεικτικά κάποιες πιθανές δυσκολίες που μπορούν να παρουσιάσουν τα παιδιά στις γνωστικές τους δεξιότητες:
- Ξεχνάει συχνά.
- Δυσκολεύεται να ολοκληρώσει τις εργασίες του ή τις δραστηριότητες με οποίες ασχολείται.
- Το παιδί είναι υπερκινητικό.
- Χάνει συνέχεια τα πράγματα του ή δεν θυμάται που τα έχει βάλει.
- Το παιδί δυσκολεύεται να βρει λύση σε κάτι που το εμποδίζει ή το δυσκολεύει.
- Μοιάζει αναποφάσιστο.
Τα εργοθεραπευτικά μας προγράμματα στοχεύουν στην βελτίωση των γνωστικών δεξιοτήτων μέσα από σκόπιμες δραστηριότητες.
Δεξιότητες οπτικής αντίληψης (π.χ. παζλ, κατασκευές ).
Η Οπτική αντίληψη είναι η ικανότητα του εγκεφάλου να κατανοεί και να ερμηνεύει αυτά που προσλαμβάνουμε μέσα από τα μάτια μας. Σε συνδυασμό με κινητικές δεξιότητες, οι επιμέρους δεξιότητες οπτικής αντίληψης μας βοηθούν, συντονίζοντας το σώμα μας, να ολοκληρώνουμε επιτυχώς πολλές καθημερινές δραστηριότητες.
Πως μοιάζει ένα παιδί με δυσκολίες στην οπτική αντίληψη;
Ενδεικτικά:
- Δυσκολεύεται στα παζλ και στις κατασκευές.
- Δυσκολεύεται στην σύγκριση εικόνων και στοιχείων.
- Δυσκολεύεται στην ταύτιση περιγραμμάτων (π.χ. ενσφηνώματα).
- Δυσκολεύεται στην ανάγνωση καθώς και στην αντιγραφή γραμμάτων/λέξεων.
- Δεν οριοθετεί το σώμα του σε σχέση με τον χώρο με αποτέλεσμα να χτυπάει/σκοντάφτει συχνά.
Τα εργοθεραπευτικά μας προγράμματα στοχεύουν στην βελτίωση των δεξιοτήτων οπτικής αντίληψης μέσα από σκόπιμες δραστηριότητες.
Διαχείριση συμπεριφοράς.
Αισθητηριακή Ολοκλήρωση ( Η επεξεργασία των πληροφοριών που λαμβάνουμε από τις αισθήσεις μας ).
H Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι η ικανότητα του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) να οργανώνει και να επεξεργάζεται τις αισθητικές πληροφορίες που μεταφέρονται στον εγκέφαλο μέσα από τα μάτια, το δέρμα, τα αυτιά, τους μύες, το στόμα, τη μύτη, τις αρθρώσεις κλπ. και να τις χρησιμοποιεί κατάλληλα για να παραγάγει κατάλληλες προσαρμοστικές αντιδράσεις του σώματος στο περιβάλλον. (Ayres, 1972).
Πως μοιάζει ένα παιδί με δυσκολίες στην αισθητηριακή επεξεργασία;
Ενδεικτικά:
- Εκδηλώνει φόβο σε κινήσεις ή στο ύψος (π.χ δεν θέλει να ανέβει τις σκάλες).
- Ενοχλείται από ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα (ήχοι, φώτα, κλπ).
- Δεν ηρεμεί μετά από σωματική άσκηση.
- Αντιδράει στα αγγίγματα, τις αγκαλιές, κλπ.
- Ενοχλείται από κάποιες υφές (στο φαγητό, στα ρούχα, κλπ).
- Δεν του αρέσει να λερώνεται.
- Δεν ζαλίζεται ποτέ ή ζαλίζεται πολύ εύκολα.
- Δεν νιώθει πόνο.
Ένας εργοθεραπευτής εξειδικευμένος στην αισθητηριακή ολοκλήρωση μπορεί να ανιχνεύσει δυσκολίες της αισθητηριακής επεξεργασίας και να διαμορφώσει ένα θεραπευτικό πρόγραμμα χρησιμοποιώντας ειδικό εξοπλισμό για να παρέμβει όπου χρειάζεται.
Πότε ένα παιδί χρειάζεται Εργοθεραπεία;
Τα παρακάτω σημεία είναι ενδεικτικά και σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν οδηγό διάγνωσης.
Αν παρατηρήσετε κάποια από τα παρακάτω συστήνεται η αξιολόγηση από Εργοθεραπευτή.
Μήπως το παιδί …
- Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί και να οργανωθεί;
- Δυσκολεύεται να ακολουθήσει οδηγίες;
- Δυσκολεύεται στην ανάγνωση, αντιγραφή, στην ακουστική αντίληψη και στη κατανόηση λόγου;
- Δυσκολεύεται να πιάσει σωστά το μολύβι, στη γραφή, στη χρήση ψαλιδιού, στον χειρισμό μικρών αντικειμένων ( π.χ. κουμπιά );
- Δυσκολεύεται να ορίσει το σώμα του σε σχέση με τον χώρο ; Σκοντάφτει, είναι αδέξιο, του πέφτουν συχνά αντικείμενα από τα χέρια, δεν έχει καλή ισορροπία, δυσκολεύεται σε παιχνίδια με μπάλες;
- Δυσκολεύεται σε τομείς καθημερινής τομείς όπως το φαγητό, η τουαλέτα, το ντύσιμο, κλπ ;
- Δείχνει να αναζητά ή να ενοχλείται με συγκεκριμένους ήχους, υφές, κινήσεις, οπτικά ερεθίσματα;
- Το παιχνίδι του μοιάζει φτωχό σε σχέση με άλλα παιδάκια; Δεν έχει κίνητρο να παίξει και δεν παίζει λειτουργικά με τα παιχνίδια του;
- Φαίνεται να μην έχει ενδιαφέρον να παίξει με άλλα παιδάκια;
- Έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση και δυσκολεύεται να εκφραστεί συναισθηματικά;
Aν νιώθετε ότι κάτι συμβαίνει, αναζητήστε ειδικό. Συνήθως έχετε δίκιο !
Σημαντικά αναπτυξιακά ορόσημα
Eίναι σημαντικό να έχετε μία αδρή γνώση των αναπτυξιακών οροσήμων ανά ηλικία για να έχετε έναν οδηγό του τι να περιμένετε από το παιδί σας και πότε πρέπει να ανησυχήσετε. Να σημειώσουμε ότι πάντα το κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και ότι τα παρακάτω δεν αποτελούν οδηγό διάγνωσης ούτε αντικαθιστούν την αξιολόγηση από έναν ειδικό !
Επικοινωνήστε μαζί μας