Πολλές φορές οι γονείς αναρωτιούνται με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να συνεισφέρουν, για να βοηθήσουν το παιδί τους να αναπτύξει και να βελτιώσει τις δεξιότητες του λόγου. Στο παρακάτω άρθρο θα αναλύσουμε παιχνίδια και άλλες δραστηριότητες που θα βοηθούσαν δυναμικά στη λεκτική εξέλιξη.
Διάβασμα παραμυθιών
Είναι κοινά αποδεκτό, πως το διάβασμα ενός παραμυθιού-ιστοριούλας προσφέρει σημαντικά αποτελέσματα αρχικά στην ανάπτυξη του λεξιλογίου ενός παιδιού καθώς και στον τομέα της φαντασίας. Τα πιο κατάλληλα βιβλία τα οποία θα συνεισέφεραν σε παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι αυτά, που έχουν μικρές προτασούλες και φράσεις στην πλοκή της ιστοριούλας, καθώς επίσης και μία χρονική αλληλουχία (π.χ. πρώτα έγινε ….μετά…..στο τέλος…).
Αξίζει να σημειώσουμε, πως τα παιδιά στην προσχολική ηλικία που δεν έχουν κατακτήσει αναπτυξιακά και σχολικά το μηχανισμό της ανάγνωσης, διευκολύνονται να βλέπουν παραμύθια τα οποία έχουν κατά βάση εικόνες και όχι τόσο λόγια. Με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά μπορούν να αποκωδικοποιούν πιο εύκολα την ιστοριούλα που βλέπουν και είναι πιο εύκολο να κατακτήσουν λέξεις τις οποίες ακούν από τη διήγηση.
Κουκλόσπιτο
Το κουκλόσπιτο είναι μία πολύ σημαντική δραστηριότητα παιχνιδιού η οποία βοηθά πολύπλευρα τη λεκτική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα μέσα από αυτό μπορεί να ενισχύσει το τομέα του λεξιλογίου με ουσιαστικά από αντικείμενα που συναντά συχνά στην καθημερινή του ζωή (φρούτα, λαχανικά, ρούχα, έπιπλα, οχήματα, ζώα, σχήματα κτλ), επίθετα, χωρικά και χρονικά επιρρήματα και έννοιες, ρήματα, συνώνυμες και αντώνυμες έννοιες.
Φάρμα με ζωάκια
Ένας πολύ ωραίος και αποτελεσματικός τρόπος για να βοηθήσουμε ένα παιδί να αναπτύξει τη φαντασία του και το λεξιλόγιο είναι το παιχνίδι με τη φάρμα. Στο παιχνίδι με τη φάρμα (ξύλινη ή οτιδήποτε άλλο), τα ζωάκια καθώς και ένα ανθρωπάκι-αγρότης είναι η προϋπόθεση για την επαρκή υλοποίηση της παραπάνω δραστηριότητας. Στη συνέχεια, μπορούμε να κατονομάσουμε όλα τα στοιχεία, τα οποία βρίσκονται μέσα (στη φάρμα) καθώς και να εξηγήσουμε στο παιδί σημαντικά πράγματα σε σχέση με τις ιδιότητες αυτών (τι τρώνε τα ζωάκια, τι μας δίνουν τα ζωάκια, ποια ζωάκια τρώμε, τι κάνει ο αγρότης, τι ήχο βγάζουν τα ζωάκια κτλ).
Μαγείρεμα και κουζινικά
Το παιχνίδι με τα μαγειρικά/κουζινικά σκεύη είναι μία ευχάριστη δραστηριότητα για τα παιδιά, τα οποία μέσω αυτού, αναπτύσσουν το λεξιλόγιο και τον εκφραστικό τους λόγο, καθώς βιωματικά μπορούν και γενικεύουν ένα μεγάλο εύρος γνώσεων και δεξιοτήτων.
Οχήματα/Τρενάκια
Ένα πολύ διασκεδαστικό παιχνίδι με αυτοκινητάκια και λοιπά οχήματα, το οποίο είναι κατάλληλο και για τα δύο φύλα. Είναι ωφέλιμο για να βοηθήσει ένα παιδί να εξελίξει το λεξιλόγιο γύρω από αυτά τα αντικείμενα-παιχνίδια και διάφορες γνωστικές έννοιες (χωρικές, ποσοτικές έννοιες κτλ), ενίσχυση λεκτικών και γλωσσικών δεξιοτήτων ( «πού είναι το φορτηγό»; ,«τι χρώμα έχει το αυτοκινητάκι;» ,«ποιος οδηγεί το τρενάκι;» κτλ.).
Ο κύριος Πατάτας
Μία ευρηματική ιδέα παιχνιδιού εναλλακτικού στις κούκλες είναι ο κύριος Πατάτας. Σημαντική δραστηριότητα που βοηθά πολύπλευρα σε τομείς γνωστικούς και λεκτικούς/γλωσσικούς. Πιο αναλυτικά, βοηθά στη επίγνωση μερών σώματος και στην κατονομασία αυτών (σωματογνωσία), λεξιλόγιο με ουσιαστικά από διάφορες κατηγορίες ( χρώματα, ρούχα κτλ.),γνωστικές έννοιες( χωρικές, χρονικές κτλ.), επίγνωση συναισθημάτων καθώς και κατονομασία αυτών, γλωσσικές δεξιότητες μέσω ερωτοαπαντήσεων («τι φορά στο κεφάλι;», «τι χρώμα έχει το καπέλο;» κτλ) καθώς επίσης και σε επικοινωνιακές και συμπεριφορικές δεξιότητες (εναλλαγή σειράς «σειρά σου»/«σειρά μου», συζήτηση για το τι κάνει κύριος Πατάτας κτλ).
Κούκλα/Μωρό
Η κούκλα-μωρό είναι ωραίο παιχνίδι, το οποίο βοηθά τις γνωστικές και γλωσσικές δεξιότητες ενός παιδιού, ωστόσο συμμετέχει και στην ενίσχυση των δεξιοτήτων συμβολικού παιχνιδιού. Πιο συγκεκριμένα, ένα παιδί μπορεί να μάθει καινούργιες λέξεις (ρήματα/ενέργειες, ουσιαστικά, επίθετα κτλ) όπως και γνωστικές έννοιες (χωρικές, χρονικές, έννοιες μεγέθους), λεκτικές και γλωσσικές δεξιότητες με ερωτήσεις και απαντήσεις («πού είναι κούκλα;», «τι ρούχα φοράει;», «τι κρατάει;», κτλ).
Ενσφηνώματα
Τα ενσφηνώματα είναι μία ενδιαφέρουσα και βοηθητική δραστηριότητα για εκμάθηση και κατονομασία λέξεων από διάφορες κατηγορίες (φρούτα, λαχανικά, ρούχα, ζώα κτλ.). Τέλος, σε επίπεδο γνώσεων το παιδί μαθαίνει να ομαδοποιεί λέξεις σημασιολογικά.
Θοδωρής Μεγαλακάκης,
Λογοθεραπευτής